The Fashion of Protection

17 mrt 2020
Roberto Luis Martins
Curator en onderzoeker

Van quarantainepakken tot magische polsbanden: op verschillende manieren hebben mensen zich geprobeerd te beschermen tegen ziektes, gevaar en andere vormen van onheil. Om lichaam en geest af te schermen van (voor het blote oog) onzichtbare invloeden, zijn dessins, stoffen, sieraden en hele uniforms gecreëerd.

Op deze themapagina zijn beschermende kledingstukken en accessoires uit verschillende museumcollecties verzameld.

Kolders en mondkapjes

Het menselijk lichaam is kwetsbaar. In tijden van oorlog beschermden we onszelf daarom met een gebedshemd, met een harnas of camouflagepak. In de collectie zien we onder meer eeuwenoude maliënkolders, wapenrustingen en helmen. Maar ook buiten oorlogssituaties dient kleding nog altijd ter bescherming: denk aan dokters- en verpleegsteruniformen, waarbij mond- en hoofdkapjes, en soms ook quarantainepakken de gezondheid van de mens beschermen. 

Sinds de uitbraak van de coronacrisis is het maken van mondmaskers een enorme hit. Zo gaan de DIY-filmpjes van dokter Kwong uit Hong Kong viraal in Oost-Azië. En dichterbij kijkt men massaal naar hoe vloggers hippe varianten maken. Creaties worden gedeeld via de hashtag #Makeitfashion.

Tanden van een krekel

Bescherming zoekt men ook in de spiritualiteit. Overal in de wereld dragen mensen kettingen of magische bandjes als talisman. Zo vinden we in de collectie objecten met de hand van Fatima en het kruis van christus. Ook apotropeïsche motieven, zoals de grinsing en de gigi walang (tanden van een krekel) zouden het lichaam en geest moeten beschermen – vaak tevens op een modieuze manier.

'Besmet' 

Een tentoonstelling volledig gewijd aan dit thema is Besmet in Museum Boerhaave, waarin wetenschappelijke objecten en hedendaagse kunstvoorwerpen je meenemen in de wereld van epidemieën. De tentoonstelling wordt aangepast in het licht van de uitbraak van het coronavirus en sluit aan bij maatschappelijke discussies over de vaccinatiegraad.

Een voorbeeld een hedendaags werk dat reflecteert op het menselijk handelen in crisistijd is de 'Plague Dress'. "Deze prachtige jurk in 17de-eeuwse stijl is gemaakt van ruwe zijde en handgekleurd met walnootschillen. Vroeger dacht men namelijk dat walnoten de pest konden genezen. De jurk is versierd met 17de-eeuwse borduursels die geïmpregneerd zijn met het DNA van pestbacteriën. Kunst, wetenschap en invoelbare angst voor besmettelijke ziekten komen samen in dit kunstwerk."

Kijk voor meer informatie over de expo en gerelateerde lezingen op de website van Museum Boerhaave. Bekijk ook de online collectie van het museum en ontdek hoe men vroeger omging met medische bescherming en ziektebestrijding.

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie

Reactie