ADORNING: QUEER PACIFIC IDENTITY

In de reeks blogs ADORNING: zal curator Vanessa de Gruijter ingaan op sieraden en lichaamsversiering in relatie tot dekolonisatie, culturele identiteit en diversiteit.

Wereldwijd gebeuren er interessante dingen op het gebied van sieraden en adornment, met een nieuwe generatie (sieraden-) makers die hun kunstenaarspraktijk verbinden aan hun culturele achtergrond of heritage. Van makers met een bi-culturele achtergrond - third culture kids - die culturen mengen en samen deel uitmaken van een global culture met gedeelde waarden en stijlen tot Indigenous kunstenaars die hun cultuur reclaimen en tradities mengen met hedendaagse popcultuur en urban stijlen.

Deze diverse groep makers uit vrijwel alle delen van de wereld delen een bewustzijn van de negatieve – vaak vernietigende- invloed die het kolonialisme heeft gehad – en nog heeft - op hun culturen en erfgoed, en een behoefte om hun tradities en erfgoed te reclaimen en ze onderdeel uit te laten maken van hun leven en ervaringen nu, op dit moment.

FAFSWAG

Voor kunstenaarscollectief FAFSWAG is het opeisen van hun queer Pacific identity een belangrijke motivatie. FAFSWAG is in 2013 opgericht als reactie op het gebrek aan queer vertegenwoordiging binnen de creatieve industrie in Oceanië. Het collectief bevraagt wat het betekent om een fluïde gender- en multiculturele identiteit te bezitten (1).

Veel culturen in Oceanië kennen een derde gender - Fa'afafine, Fakaleiti, Fafine, Akavaine, Mahu of Takataapui genoemd, afhankelijk van de cultuur - voor personen die bij de geboorte het mannelijk geslacht toegekend hebben gekregen maar zich identificeren als vrouw of non-binair. Met de komst van katholicisme en kolonisatie veranderde de belangrijke maatschappelijke rol die deze groep van oudsher innam en kreeg ze te maken met discriminatie (2).

Screenshot van FAGSWAG VOGUE

Geconfronteerd met uitsluiting en marginalisering binnen en buiten hun eigen gemeenschappen en families, evenals de Eurocentrische lokale queer scene, creëert FAFSWAG safe spaces – digitaal en fysiek- voor Pacific queer kunstenaars. Ze werken met een veelheid aan interdisciplinaire kunstvormen en genres met een nadruk op performance, een populair medium voor kunstenaars uit de Pacific, waarbij adornment – sieraden, make-up, kunstnagels e.d - een belangrijke rol speelt.

Ze reageren zowel op hun huidige leven als onderdeel van de Pacific diaspora in Nieuw-Zeeland, als op hun voorouderlijke en culturele herkomst. Het lichaam is hierbij het belangrijkste medium voor hun activisme en kunst.

Door traditionele Pacific dans en lichaamsversiering te combineren met de in de New Yorkse ballroom scene ontstane dansstijl Vogue geven ze uiting aan hun hedendaagse queer Pacific identiteit. De overeenkomsten in de femme manier van bewegen in beide stijlen verklaart de populariteit van vogue bij jonge queer Pacific kunstenaars. Ook de materialen en technieken die gebruikt worden door FAFSWAG om danskostuums en sieraden te maken zijn een combinatie van traditioneel en urban (3).

Voor een FAFSWAG ervaring klik hier.

Pati Tyrell

Pati Tyrell (Samoa / Nieuw-Zeeland) is een interdisciplinaire kunstenaar die de intersectionaliteit en representatie van urban Pacific queer identiteit verkent door middel van fotografie, moving image en performance. Tyrell is mede-oprichter van FAFSWAG en founding Father van (ballroom) House Aitu. In de serie Fāgogo speelt lichaamsversiering een belangrijke rol in het hervertellen van Fāgogo of Sāmoaanse fabels.

Hij verzet zich tegen het westerse genderbinaire model (man óf vrouw) en creëert een alternatief narratief – een tegenverhaal - vol symbolische en historische verwijzingen dat hij vermengt met elementen uit queercultuur en geeft zo opnieuw culturele status en betekenis aan de Pacific genderdiverse gemeenschap.­­­­

Pati Tyrell, stills van film Fagogo, Vai, Cook Islands 2016

Pati Tyrell, stills van film Fagogo, Afi, Tonga, 2016.

Sione Monū

Sione Tuívailala Monū (Tonga / Nieuw Zeeland) werkt met fotografie, moving image, performance, mode en lichaamsversiering om thema’s als identiteit, diaspora, familie en Pacific queer experience te onderzoeken. Sione zoekt de grenzen op van nimamea'a tuikakala,; de Tongaanse kunst van bloemdesign, van oudsher een door vrouwen gedomineerde kunstvorm, die hen verwerkt tot Kahoa (bloemslingers) maskers en ruimtelijke installaties.

Door zich deze kunstvorm toe te eigenen verzet Monū  zich tegen de uitsluiting van fakaleitī  - Sione identificeert als fakaleitī – in de diaspora gemeenschappen en daarbuiten in Australië en Nieuw- Zeeland waar de nadruk vaak ligt op gendernormativiteit, ook als het gaat om kunst en ambacht.

Politiek statement

Voor al deze makers is lichaamsversiering – als onderdeel van performance, fotografie of als vrijstaand medium – een politiek statement en onderdeel van een groeiend zelfbewustzijn en emancipatie van de Pacific queergemeenschap.

Sione Tuívailala Monū , foto, Jermaine , Kahoa Kakala series, 2017- ongoing